لوله پلیاتیلن
لوله پلیاتیلن از نوعی پلیمر به همین نام تولید میگردد. این نوع لوله در سایزهای 20 تا 2000 میلیمتر برای خطوط لوله ساخته و مصرف میگردد از سایزهای پائینتر این نوع لوله برای کارهای ساختمانی و آبیاری تحت فشار و قطرهای و از سایزهای بالاتر آن در خطوط شبکه و انتقال آب استفاده میگردد. لولههای پلیاتیلن در برابر ضربه و فشارهای داخلی و خارجی مقاومت بالائی دارند ولی در برابر فشارهای خارجی به علت نرمی تغییرشکل میدهند ولی همین نرمی جنس آنها سبب میشود از قابلیت خمش زیادی برخوردار باشند و در هنگام کار آنها بخصوص در سایزهای پائینتر کمتر به زانویی احتیاج است. خواص دیگر این نوع لوله رسوب گیری پائین آنها و مقاومت بالا در برابر عوامل شیمیائی و خوردگی میباشد. این نوع لولهها در فشارهای 6 اتمسفر و بالاتر تولید میشوند البته برای استفاده در شبکه های فاضلاب در فشار پائینتر و با کیفیت کمتر تولید میشوند. نکه قابل ذکر در مورد لولههای پلیاتیلن سایزهای غیر متعارف آنها در مقایسه با انواع دیگر لوله میباشد. مثلاً این نوع لوله در سایزهای 20 ،25 ، 32،40 ،50 ،63 ،75 ،90 ،110 ،125 و......میلیمتر تولید میشود.طول لوله های تولید شده متفاوات میباشد. لولههای پلیاتیلن در اقطار پائین تا قطر 110میلی متر به صورت حلقهای ودر طولهای 100 متر به بالا و در اقطار بالاتر در طول 12 متر تولید میشوند. اتصال این نوع لولهها در دو نوع ثابت و متحرک میباشد. اتصالات ثابت شامل انواع جوش و اتصالات متحرک شامل دو نوع مکانیکی و پیوندی میباشند.
اتصالات ثابت(جوش)
اتصالات ثابت در لولههای پلیاتیلن شامل انواع جوشها میباشند.که شامل
1- جوش هوای داغ
2- جوش با اکسترودرهای متحرک
3- جوش بات فیوژن
4- جوش الکتروفیوژن
5- جوش ساکت (رابط)
متداولترین نوع جوش در ایران جوش بات فیوژن برای خطوط آبرسانی و جوش الکتروفیوژن برای خطوط گاز است. در جوش بات فیوژن از که دستگاهی که دارای چندین فک ثابت و متحرک در طرفین برای نگه داشتن لوله است استفاده میگردد. برای اینکار
1- دو انتهای لوله ها در مکان مخصوص روی گیرههای دستگاه جوش محکم میشود.
2- به وسیله سوحان یا تراشهای دستی یا برقی دوانتهای لوله کاملاًصیقل داده شده و مسطح میگردند.
3- دو انتهای لوله از طرفین به صفحات داغ تا دمای 210 درجه سانتیگراد حرارت داده میشود.
4- صفحه داغ سریع برداشته شده و دوانتهای لوله به هم فشرده میشوند.
5- اجازه داده میشود محل جوش تا دمای 60 درجه سانتیگراد خنک شود و آنگاه لوله از دستگاه جوش آزاد میشود.
برای به دست آوردن جوشی با استحکام بالا رعایت نکات زیر الزامیست
1- کنترل اصلاح شکل لوله ازخمیدگیهای احتمالی بر حالت دایره.
2- تمیز نمودن سطح مقطع لوله.
3- بازرسی دستگاه جوش و حصول اطمینان از عملکرد صحیح آن.
4- کنترل فشار جوش وفشار حرارت(فشار جوش استاندارد برابر است با یکونیم کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و فشار حرارت استاندارد برابر است با نیم کیلوگرم بر سانتیمتر مربع)
5- کنترل دمای صفحه حرارت که حدوداً باید 210 درجه سانتیگراد باشد.
6- کنترل زمان حرارت جوش.
7- خنک شدن تدریجی جوش و احتراز از وزش هوا و خنک شدن سریع به وسیله وزش.
8- کنترل شرایط محیطی جوش(شرایط محیطی 0 – 45 درجه سانتیگراد برای جوش مناسب میباشد)
فاکتور مهم دیگر در مورد جوش ارتفاع لبه آن در دو طرف میباشد. در هنگام حرارت دادن سر لوله دو لبه آن به طرف داخل وخارج برجسته شده و پس از انجام عملیات جوش لبههائی را در داخل و خارج لوله پدید میآورد این لبه به وجود آمده باید دارای ارتفاع مشخصی باشد در غیر این صورت قطر مفید لوله را کم کرده و موجب ایجاد فشار مضاعف ویا کم شدن دبی آب عبوری میشود. به هممین دلیل بهتر است لولههای دارای سایز پایینتر را به وسیله رابط به یکدیگر وصل نمود.
اتصالات متحرک
1- اتصالات فلنچی
این نوع از اتصال به وسیله دوعدد فلنچ که به دو سر لوله جوش میخورند انجام میشود به اینصورت که دوفلنچ به وسیله واشر تخت فلنچی به وسیله پیچ ومهره مناسب به یکدیگر وصل شده وبا محکم کردن پیچها آببند میشوند.
2- اتصالات رابطی
اتصال لوله پلیاتیلن به شیرآلات، اتصالات و لولههای دیگر به وسیله فلنچ میباشد که برای سایزهای پایین رابط فلنچ وبرای سایزهای بالاتر فلنچ جوشی است. انواع اتصالات مانند زانوئی سهراهی و تبدیلهای جوشی و رابطی پلیاتیلن در بازار موجود میباشد. اتصالات جوشی ممکن است به روش تزریق ساخته شده و یا به صورت چند تکه وبه وسیله جوش به وسیله نیروهای ماهر به یکدیگر متصل شوند.
گاهی ممکن است به دلیل لاغر بودن لوله، گشاد بودن مادگی و یا لاغر بودن واشر با وجود محکم کردن کامل مادگی فشار لازم به واشر نیامده و اتصال آببند نشود در این صورت بایستی با پیچیدن نوار تفلان بر روی واشر بر ضخامت آن افزود و یا از دو واشر که در پشت سر هم قرار میگیرند استفاده کرد.